Edebiyat Nedir?
Edebiyat, Arapça kökenli bir kelime olup Türkçemize yerleşmiş bir kelimedir. Dilimizde yazın kelimesi de edebiyat için kullanılmaktadır. Sözlük anlamı olarak yazın; “Olay , düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla yazılı veya sözlü olarak biçimlendirilmesi sanatı” anlamına gelir.
Estetik bir kaygı taşıması yani güzele ulaşma, haz duygusu yaratma isteği taşıdığından legal olarak edepsizleşebilmektir. Edep kökünden türemiş olsa dahi eleştiri yaparken bile edebiyata ihtiyaç duyarız. Örneğin:
“Çok da mağrur olma kim meyhâne-i ikbâlde
Biz hezâran mest-i mağrûrun humârın görmüşüz”
17. yüzyılın önemli şairi Nabi’ye ait bu beyitlerde anlatılan tam olarak “Talih meyhanesinde -geldiğin yüksek mevkilerde- çok da gururlanma çünkü biz gururdan sarhoş olanların binlercesini daha sonra sersemlemiş halde görmüşüz.” şeklindedir.
Aynı zamanda da nesnesi olmasından kaynaklı edebiyat bir bilimdir. İncelenmesi ve sunulması açısından diğer sosyal bilimlerle iç içedir. Edebiyatın nesnesi edebi metinlerdir. Edebilik kazandıran ise iç dünyadır.
Aynı zamanda bir bilimin yapması gerekenleri – anlama, yorumlama, değerlendirme, karşılaştırma, yerleştirme- harfi harfine uyduğu için de bilimdir diyebiliriz. Bilim dalları arasından da pozitif bilim dalları kategorisine girer.
Edebiyat en çok psikoloji, sosyoloji, coğrafya ve tarih bilimleriyle anılır. Ancak unutulmamalıdır ki matematikte bir problem yazarken dahi edebiyata ihtiyaç duyarız. Çünkü akıcı konuşmak veya yazmak, edebiyatın bize kazandırdığı özelliklerdir. Ağzınızdan çıkan her sözün esiri olduğunuzun ve kalemin kılıçtan daima keskin olduğunu hatırlatarak yazımı burada noktalıyorum.
Cemre Söğütler
Eserde kullanılan fotoğraf Ayşen Eren tarafından çekilmiştir.
Cemre Söğütler’in kaleme aldığı “Dede Korkut Hikayeleri Nedir?” adlı eseri okudunuz mu?
Edebiyat Nedir?, Edebiyat Nedir?
