Fabl Nedir?
İlk ortaya çıktığında nazım şekilde kullanılan fabl daha sonra düz yazı olarak yazılmıştır. ‘Fabl’ sözcüğü Latince hikaye anlamına gelen ‘fabıla’ kelimesinden gelir.
Tabi ki de fabl denildiğinde akla bir çok yazar gelir ama en önemlisi ve ün yapmış yazar olarak La Fontaine’dir.
Fabllar genellikle hayvanlar arasında geçen hayali konuşmalardır. Bu diyaloglar insanlar arasında geçen konuşmalardan alıntılanır bunun amacı küçük çocukların hayatı öğrenmesi ve ahlaki anlamda ders vermek için de yazılır.
Fabl Özellikleri
- Kahramanlar insan dışı varlıklardır.
- Teşhis sanatı kullanılır.
- Fablların çoğunda verilen ders sonunda açıkça belirtilir ve bu durumda istenilen hedefe kolayca ulaşılır.
- İşlenen konular serbesttir.
- Genellikle konular ormanda geçer.
- Çocuklar için yazılan bir edebi türdür.
- Çocuklar için yazıldığından anlatımı sade bir şekilde olur.
- Fabllar dört bölümden oluşur bunlardan ilki serim olan kısımdır, bu kısımda hayvanlar tanıtılır. Düğüm bölümünde olaylar gerçekleşir. En son çözüm bölümünde olaylar bir sonuca varır. Öğüt bölümünde hikayeyi oluşturan ana düşünce verilir.
Fabl Örneği “Tilkinin Mutluluk Arayışı”
Zamanın birinde mutluluk ormanı varmış. Bu ormanda yaşayan insanların amacı mutluluklarını sürdürmekmiş ormanın çoğu bu fikirde olduğu için ormana herkesi kabul etmiyorlarmış çünkü çoğunluğun olduğu yerde mutluluk içten gelen bir his olacağını düşünmüyorlarmış. Yolu bu ormana düşen tilki ormanın havasını çok beğenmiş ve artık bu yaşamalıyım diye düşünmeye başlamış ki karşısına ormanın kralı olan aslan çıkmış. Aslan, tilkiye seslenmiş ‘Burada ne işin var, neden buradasın?’ tilki de ormanı çok sevdiğinden, burada yaşamak istediğinden aslana bahsetmiş. Aslan bu ormanda kalabilmesi için onun mutlu olmasını ve bu mutluluğu sürdürmesini istemiş ama tilki mutlu olmanın ne demek olduğunu ve gerçekten en son ne zaman mutlu olduğunu bile hatırlamıyormuş. Tilki aslanın yanından ayrılıp gerçekten mutlu olabileceği ve bunu sürdürüp o ormanda kalması için neler yapacağını düşünmeye başlamış. Neden mutlu oluyoruz, neyden mutlu oluyoruz gibi bir sürü soru aklından gelip geçmiş ama tabi ki de bu hissi bilmediği için kendine cevap verememiş. Daha sonra yolda karşına çıkan tavşana ‘ Tavşan kardeş sana bir sorum olacak sen neyden mutlu oluyorsun ?’
Tavşan ona hemen cevap vermiş bir tarla dolusu havucum olsa çok mutlu olurum, içim içime sığmaz demiş. Tilkide bunun ardına kendi için havuç dolu bir tarla almış. Sürekli havuç yiyip kendi mutlu olduğunu düşünmüş ama günler geçtikçe tek tip beslendiği ve tilkinin otçul olmadığı için hastalanmaya başlamış anlamış ki bir tarla dolusu havuç onu mutlu edememiş. Daha sonra o ormanda yaşamayı çok istediği için mutluluğu aramayı denemekten vazgeçmemiş. Bu sefer yoluna çıkan fareye sormuş. ‘ Fare kardeş sana bir sorum olacak, ben mutluluğu arayan bir tilkiyim sence mutlu olmak ne yapmam lazım ?’ Bu soruya cevaben farede demiş ki ‘ Tilki kardeş benim mutluluğum şöyle koskocaman evde istediğim gibi bir hayat sürmek.’ Bu cevaba heyecanlanan tilki bu sefer mutluluğu bulduğunu düşünüp koskocaman farenin dediği gibi bir eve yerleşmiş ama ev o kadar sessiz ve korkunçmuş ki tilki orada birkaç gün bile kalamamış artık mutlu olmaktan umudunu kesen tilki mutluluğun ona uğramayacağını düşünüp o ormanda yaşama hayalini de silip atmış kafasından. Tam bu sırada yine ormanın kralı aslanla karşılaşmış. Aslan ona mutluluğu bulabildiğini sormuşlar ama tilki üzgün bir şekilde bu soruya hayır demek zorunda kalmış. Aslında mutluluğu bulabilmek için birçok hayvana sorular sormuş ve onların cevabına göre hayatını şekillendirmiş ama hiçbir cevapta gerçekten mutlu olmadığını hissettiğini söylemiş aslana. Aslan tilkinin gerçekten mutlu olmayı istediğini anlamış ve ona ‘ Mutluluk senin başkalarının cevabına göre yaşamanı sürdürebileceğin bir durum değil, mutluluk yapmaktan keyif aldığın bu keyifle etrafına neşe saçtığın bir durumdur. Mutluluğu öncelikle kendi içinde araman gerek evladım ama görüyorum ki sen mutlu olmak için çaba gösteriyorsun ve bende seni ormanda yaşamana izin veriyorum. Bu olaydan tilki bir ömür boyu ormanda arkadaş edinerek kendi mutluluğunu bulup yaşamış.
Fatmanur Güçlü
Eserde kullanılan fotoğraf Fatma Ölger tarafından çekilmiştir.
Fatmanur Güçlü’nün kaleme aldığı “Muhteşem Kadın Tomris Uyar” adlı eseri okudunuz mu?
Fabl Nedir? – Fabl Nedir? Fabl Nedir? – Fabl Nedir?
